Młody człowiek stara się o kredyt
Data publikacji:
Młodzi ludzie nie mają łatwego życia. Utrudnienia w uzyskaniu samodzielności i niezależności finansowej napotykają na każdym kroku. Niestety również dla banku młodzi są często mało wiarygodnym klientem, któremu z dużą niepewnością – o ile w ogóle – przyznają kredyty.
Stabilność i bezpieczeństwo – wartości te są niezwykle ważne dla osób rozpoczynających swoją drogę w dorosłym, odpowiedzialnym życiu. Są to także elementy, które bank bierze pod uwagę w ocenie kredytowej potencjalnego klienta. By mieć pewność, że powierza duże pieniądze w odpowiedzialne ręce, przeprowadza dokładną analizę przyszłego kredytobiorcy. Niestety, młodzi ludzie często nie spełniają bankowych kryteriów.
Punkt za punktem
Młodzi mają trudności w uzyskaniu kredytu przede wszystkim w tych bankach, które stosują punktową ocenę ryzyka kredytowego, czyli scoring kredytowy. Scoring stosowany jest najczęściej tam, gdzie potrzebna jest stosunkowo szybka ocena kredytowa oraz gdy nie ma miejsca ani czasu na indywidualne zagłębianie się w to, czy klient będzie wiarygodnym kredytobiorcą czy nie. Dzieje się tak w przypadku kredytów gotówkowych, kart kredytowych czy kredytów samochodowych. Metoda ta opiera się na przyznawaniu punktów za poszczególne, wybrane cechy oraz dane majątkowe i finansowe wnioskującego o udzielenie kredytu. Choć szczegółowa lista cech podlegających ocenie jest tajemnicą każdego banku, to można wymienić elementy pewne, które bierze pod uwagę każdy z nich. Są to m.in.
- wiek i stan cywilny
- zawód
- wykształcenie
- status mieszkaniowy
- okres zamieszkania pod obecnym adresem
- wysokość miesięcznych dochodów (należy podkreślić, że nie chodzi tu o zdolność kredytową, czyli o wysokość dochodu wymaganą na daną kwotę kredytu, a jedynie o pewien założony przez bank poziom dochodów. W zależności od tego, w jakim przedziale będą dochody klienta, otrzyma on więcej lub mniej punktów)
- posiadanie telefonu
- liczba osób pozostająca na utrzymaniu kredytobiorcy
- posiadane rachunki bankowe
- posiadane karty płatnicze
- historia kredytowa
- okres zatrudnienia w tym samym przedsiębiorstwie
- okres zatrudnienia na obecnym stanowisku
- okres zatrudnienia u poprzedniego pracodawcy
- posiadany majątek, oszczędności itp.
Kredyt dla wybranych
Scoring preferuje osoby pozostające w związkach małżeńskich, z historią kredytową, legitymujące się już pewnym stażem pracy (i to najlepiej z umową na czas nieokreślony, bo umowa na czas określony, umowa zlecenie/o dzieło są zwykle mniej punktowane). Punkty, przyznane za odpowiednie cechy czy informacje, sumują się. Osiągnięty wynik pozwala zaklasyfikować klienta do określonej grupy ryzyka. Na tej podstawie bank podejmuje decyzję czy i w jakiej wysokości zostanie przyznany kredyt, a nawet o wysokości oprocentowania. Należy tu podkreślić, że scoring stosowany jest dodatkowo, obok analizy zdolności kredytowej. Czyli nawet mając dochody w wysokości wystarczającej na spłatę rat kredytu, może okazać się, że w wyniku oceny scoringowej klient zostanie przyporządkowany do klasy ryzyka uniemożliwiającej przyznanie kredytu.
Kredyt hipoteczny vs. Scoring
System oceny scoringowej stosowany jest głównie do oceny ryzyka w przypadku kredytów gotówkowych, samochodowych oraz kart kredytowych. Coraz częściej jednak banki sięgają po niego także w odniesieniu do kredytów hipotecznych. Nie jest to dobra wiadomość dla młodych osób, które marzą o usamodzielnieniu się i zakupie własnego kąta. Scoring jest dla nich bezwzględny, nie ma w nim miejsca na indywidualne podejście czy odstępstwa od reguły. Punktacja scoringowa przy kredytach mieszkaniowych może być uzależniona od rodzaju nieruchomości będącej przedmiotem kredytowania, wysokości wnoszonego wkładu własnego czy dodatkowych zabezpieczeń, takich jak ubezpieczenia od utraty pracy lub ubezpieczenie na życie. Proces analizy kredytu hipotecznego jest rozbudowany i rozciągnięty w czasie, dlatego ta forma oceny wniosku stosowna jest zwykle na etapie wstępnym. Jej wynik może decydować o tym, czy klient przejdzie do kolejnego etapu procesu analizy lub jakie warunki cenowe kredytu otrzyma. Scoring do oceny wstępnej w odniesieniu do kredytów hipotecznych stosują np. PEKAO S.A., PEKAO Bank Hipoteczny czy ING. Co ciekawe, bank BZWBK na podstawie scoringu podejmuje decyzję o zakwalifikowaniu klienta do promocyjnej oferty kredytu mieszkaniowego z bardzo atrakcyjnym oprocentowaniem.
O ile w przypadku kredytów gotówkowych czy kart kredytowych młody kredytobiorca może mieć spore trudności ze znalezieniem banku, który nie stosuje systemu scoringowego, czyli preferującego „dojrzałych” klientów, to w przypadku kredytów mieszkaniowych w większości banków nie spotkamy się z taką formą oceny ryzyka. Oznacza to zatem, że młodzi ludzie ubiegający się o kredyt hipoteczny mają spore szanse na jego uzyskanie.
Jeżeli stanie się inaczej, to wyjściem pozostaje zaciągnięcie kredytu razem ze współkredytobiorcą, np. z rodzicami. W większości banków spowoduje to skrócenie okresu kredytowania, ale pozwoli na uzyskanie kredytu. Za kilka lat, kiedy nasz młody kredytobiorca, stanie się dla banku bardziej wiarygodny, będzie miał możliwość wystąpić o odłączenie rodziców od kredytu i wydłużenie okresu kredytowania lub może podjąć próby przeniesienia kredytu do innego banku gdzie byłby już samodzielnym kredytobiorcą.